Kazım Kılınç / Eğitimci-Yazar : Muz Üreticileri Kaygılı

Kazım Kılınç Eğitimci-Yazar : Muz Üreticileri Kaygılı...

Yerli muz hasadının başladığı Eylül,Ekim ve Kasım aylarında muz alım fiyatlarının sürekli düşerek 35 tl ‘ye inmesinden dolayı muz üreticileri tedirgin olmuşlardır.Yerli muz üretiminin yoğun olduğu Eylül-Ocak aylarında ürünün yaklaşık %70 oranında hasadı yapılmaktır.Yine bu aylarda da muz ithalatının devam etmesi yerli muz piyasasını olumsuz etkilemektedir.  2000 yılında Türkiye’de yıllık 64 bin muz  ton üretilirken, artık 2025 yılı rakamlarıyla Türkiye'de yıllık 800.000 ton muz üretimi yapılmakta, buna karşın 200.000 ton ithalat ile toplam tüketim 1.000.000 tona ulaşmaktadır. Muz sektörü yaklaşık 5 milyar dolarlık yatırım ve 1 milyon kişinin  geçim kaynağıdır.Ayrıca 2000 yılından bu yana  tüketim 20 kat artmıştır .
Biz de muz üreticisi bir aile olarak yaptığımız gözlemelere araştırmalara göre, yıllardır muz fiyatları ortalama 1 dolar civarında idi.1 dolar civarında ise muzcu para kazanıyordu. Fakat maliyetler katlanarak yükseldi. Gübreyi, enerjiyi, işçiliği ele aldığımız zaman bunlar ikiye, üçe, dörde katladı. Şu anki muz alım fiyatı kg mı 35 tl dir. Bu fiyat muz üretim maliyetini karşılamakta yetersiz kalmaktadır.

Yerli muzun sorunlarıyla ilgili  Sivil Toplum Kuruluşları,odalar çalışmalar yapmaktalar,kamuoyu oluşturmaya çalışmaktadırlar.

Anamur Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş muz üretiminde yaşananlar sorunları her platformda paylaşıyor.Sorunların çözümü için muz üretimi yapılan yerlerdeki oda temsilcileri ve hal dernekleri ile görüşüyor.
Muz üreticisi olarak kendi yaşadığımız tecrübeler sektörün dinamiklerinden aldığım bilgilere göre yaşanan sorunları şöyle sıralayabiliriz: 
Gümrük Vergisi 
Muz  İthalatında uygulanan maktu vergi önceki oran  %148,5  olarak uygulanmalı.Uygulanmakta olan  %7 gümrük vergisi, yerli üreticiyi korumakta yetersiz kalmaktadır .Halen ton başına uygulanan 600 dolar maktu vergisinin 1350 dolara yükseltilmesi üreticiyi  koruyacaktır.
Pazarlama Sorunu/Zincir Marketlere Yerli Muzun Girmesi
Gümrük vergisinden kaynaklanan avantajla ithal muza yönelen zincir marketlere belli oranlarda reyonlarında yerli muza yer verilmesi için yasal düzenlemelerin yapılması.   
Tarımsal Krediler
Muz seraları için geçmişte verilen modernizasyon kredileri kaldırıldığı için üretici serasında plastik örtü değişimi, demir aksam değişimi yapamamaktadır. Bu kredinin tekrar aktif hale getirilmesi üreticiyi rahatlatacaktır.
Muz İhtisas Gümrüğü 
Kalite kontrol sisteminin güvenli çalışması için Mersin Limanında “Muz İhtisas Gümrüğü “kurulmalıdır.
Burada bazılarını paylaştığım muz üreticilerinin sorunlarının çözümü için özellikle Mersin ve Antalya milletvekillerinin harekete geçirilmesi,devlet ve hükümet düzeyinde girişimde bulunulması gerekiyor.

Mustafa Sever
Mersin Mut ilçesinden olan daha önce Ekonomi Bakan Yardımcılığı görevinde bulunan,İthalat Genel Müdürlüğü yapan ,İhracat ve İthalat Genel Müdürlüklerinde Tarım Dairesi Başkanlığı yapan Mustafa Sever geçmişte Anamur muzunun sorunlarının çözülmesinde çok çaba harcadığını ve yerli muzun gelişmesinde katkısının çok olduğunu biliyoruz. Bu konudaki çabaları ve destekleri için ayrıca muz üreticileri olarak kendisine teşekkür ediyoruz.
Mutlu hemşehrimiz Sayın Sever’in   muz üreticilerinin günümüzdeki  sorunlarının çözülmesi  noktasında  desteklerinin  olacağından eminiz. Yine sayın Sever’in bugünlerde bölgemizdeki zeytin üreticilerinin sorunlarını çözmek için çaba harcadığını ilgi ile takip ediyoruz.
Başlıkta da belirttiğimiz gibi muz üreticileri kaygılı.Son yıllarda artan üretimle iç piyasanın ihtiyacını karşılayan, belli standartı tutturan bu devasa  sektörün yaşaması ülke ekonomisi için de önemlidir.